Over de drempel door een deurpostscène
‘Ik vertrouw het voor geen meter. Eerst schoppen ze er een managementlaag uit en daarna moeten wij hier braaf komen zitten om onze te mening geven!’ In de grote zaal is het ijzig stil. Na een korte pauze vervolgt Eelco: ‘En wat betekent dit voor mij? Mijn manager was echt een goede vent. We hadden aan één woord genoeg, weet je. Zijn aanpak klopte, dus pas ik nu dan ook ineens niet meer bij het bedrijf?
Werkconferentie
Bam! De zinnen, die mijn collega Pieter in zijn rol van medewerker Eelco uitspreekt, komen binnen. We staan midden in een conferentiezaal omringd door 25 ronde tafels. Aan iedere tafel zitten medewerkers uit alle lagen en hoeken van het bedrijf. Het thema van deze werkconferentie is ‘grensverleggend werken’. Zo’n titel bekt natuurlijk lekker, maar waar draait het vandaag nu eigenlijk om?
Onafhankelijke positie
‘Dat is precies de reden waarom wij acteurs vragen om een deurpostscène te verzorgen’, vertelt Koen Weber, adviseur bij Kessels en Smit. ‘Door de bijeenkomst te starten met een deurpostscène spiegelen de acteurs meteen hetgeen dat leeft in de organisatie rondom een thema. Dat is effectiever dan wanneer ik als procesbegeleider het thema toelicht. Bovendien behoud ik daarmee mijn onafhankelijk positie. Ik kan de inhoud benoemen, maar een acteur dringt binnen op het gevoelsniveau. De scène verbeeldt wat er echt leeft onder de deelnemers. Ze vallen meteen met de deur in huis.’
Meervoudige werkelijkheid
Samen met Kessels en Smit geloof ik erin om in veranderingsprocessen op zoek te gaan naar meerstemmigheid of zoals Koen het verwoordt; ‘de meervoudige werkelijkheid’. Hij legt uit: ‘In plaats van één waarheid te verkondigen van bijvoorbeeld een werkgroep of directie, willen we dat er zoveel mogelijk meningen op tafel komen rondom het thema. Alle visies, emoties en ideeën zijn welkom. Acteurs verbeelden deze meerstemmigheid als geen ander in de rollen van de fictieve medewerkers die zij spelen. De deelnemers kunnen zich hiermee identificeren. Hierdoor wordt de boodschap afgegeven: jij mag hier vandaag zijn en je mening, idee of twijfels uiten. Het creëert een stuk veiligheid.’
Herkenning haalt de angel eruit
Bijkomend effect is dat acteurs met een deurpostscène zorgen voor een stuk compassie naar de organisatie en haar medewerkers. Op hilarische en respectvolle wijze maken acteurs duidelijk hoe ingewikkeld en onhandig medewerkers soms binnen de organisatie met elkaar omgaan of hoe zaken geregeld zijn. Deze herkenning zorgt dat er ruimte ontstaat bij de deelnemers. De angel wordt eruit gehaald. Pas dan zijn deelnemers klaar om met elkaar in gesprek te gaan.
De scène zit erop. Ik ga weer zitten aan één van de tafels tussen de deelnemers. Een dame in de stoel achter mij tikt op mijn rug. Ze fluistert: ‘Wat jij net riep over dat met elkaar praten in plaats van over elkaar klagen, dat zei ik vorige week nog tegen mijn collega!’